Van’da 23 Ekim 2011 yılında meydana gelen depremin üzerinden 13 yıl geçti. Van, 23 Ekim 2011’de merkez üssü Erciş ilçesi olmak üzere 7.2 büyüklüğündeki depremle sarsıldı. Büyük hasara neden olan bu depremden 17 gün sonra bu kez de 9 Kasım’da 5.6 şiddetinde bir deprem meydana geldi. Her 2 depremde 604 kişi hayatını kaybederken, 4 binin üzerinde kişi de yaralandı. Meydana gelen yıkıcı depremin etkisiyle çok sayıda bina yıkılırken, binlerce bina da hasar gördü. Aradan geçen 13 yılın ardından kentte sayısız deprem meydana gelirken, uzmanlar da sık sık kritik uyarılar da bulundu.
13 yıl önce meydana gelen Van depreminin yıl dönümü dolayısıyla çeşitli açıklama ve programlar yapılırken, Van Büyükşehir Belediyesi ve TMMOB Van İl Koordinasyon Kurulu tarafından Deprem Anıtı önünde bir basın açıklaması düzenlendi. Basın açıklamasına Edremit Belediyesi Eşbaşkanı Cemil Komi, partililer, mimar ve mühendisler, kentte faaliyet gösteren oda ve dernek temsilcileri katılım sağladı. Basın açıklamasını okuyan Ziraat Mühendisleri Odası Van Şubesi Başkanı Engin Işık, Van depreminden ders çıkarılmadığını belirterek önlemlerin alınması gerektiğinin altını çizdi.
Başkan Işık, konuşmasına depremde hayatını kaybedenleri anarak başlayıp, “23 Ekim 2011 tarihinde Van ilimizde meydana gelen 7.2 büyüklüğündeki deprem, hepimizi derin bir acıya sürüklemiş ve bir kez daha ülkemizin deprem gerçeğiyle karşı karşıya kalmasına neden olmuştur. Bu deprem, yalnızca bir doğa olayı değil, aynı zamanda mühendislik hizmetlerindeki eksikliklerin ve yetersiz denetim mekanizmalarının nelere mal olabileceğini tüm açıklığıyla gözler önüne sermiştir. Van Büyükşehir Belediyesi, Afet İşleri Dairesi Başkanlığı ve TMMOB Van İl Koordinasyon Kurulu olarak, 13 yıl önce yaşanan bu felaketi hatırlatarak, hem kaybettiğimiz vatandaşlarımızı anıyor hem de depremlere karşı alınması gereken önlemler konusunda bir kez daha uyarıda bulunuyoruz” dedi.
“VAN DEPREM RİSKİ YÜKSEK OLAN BİR İL”
Van’ın depremselliğini dile getiren Işık, “Van, ülkemizin en aktif deprem kuşaklarından biri olan Doğu Anadolu Fay Hattı'na yakın bir konumda yer almakta olup, yüksek deprem riski altındadır. Van Depremi sonrası ortaya çıkan büyük yıkım, özellikle yapı stokunun mühendislik hizmetleri açısından yetersiz olduğunu, binaların yeterli statik analizler yapılmadan ve gerekli malzeme standartlarına uygun olmadan inşa edildiğini ortaya koymuştur. Deprem mühendisliği disiplininin gerektirdiği analizlerin yapılmadığı, yer bilimleri verilerinin yeterince dikkate alınmadığı yapılar, maalesef çok sayıda can kaybına neden olmuştur” ifadelerini kullandı.
Van depreminden ders alınmadığının altını çizen Işık şunları söyledi: “6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli olarak yaşanan depremler, ülkemizin depremle ilgili aldığı tedbirlerin yetersizliğini bir kez daha gözler önüne sermiştir. Van Depremi gibi geçmişte yaşanan felaketlerden yeterince ders alınmış olsaydı, 2023 depremleri sırasında yaşanan kayıplar çok daha düşük olabilirdi. Bu büyük felaket, deprem yönetimi ve yapı denetim sisteminin eksikliklerini ortaya koymuş, bu alanlarda ciddi bir revizyonun gerekliliğini göstermiştir. TMMOB, daha önceki yıllarda olduğu gibi, her türlü bilimsel ve teknik birikimi bu süreçlerin iyileştirilmesi için sunmaya hazırdır. Afetlere karşı daha dirençli şehirler yaratmak, bilimsel ve mühendislik verilerine dayalı olarak, toplumsal yararı esas alan politikalar üretmek zorundayız.”
“ÜLKEMİZDEKİ YAPI DENETİM SİSTEMİNİN DAHA SIKI VE ETKİLİ BİR ŞEKİLDE YÜRÜTÜLMELİ”
Önlem alınması gerektiğini dile getiren Işık, “Van Depremi ve 2023 depremlerinden çıkarılacak en önemli ders, yapılaşma süreçlerinin sadece ekonomik kazanç değil, insan güvenliği ve toplumsal refah odaklı olması gerektiğidir. Zemin etütleri, statik hesaplamalar, yapı malzemelerinin kalitesi gibi mühendislik verileri göz ardı edildiğinde, depremlerin ne denli büyük kayıplara yol açabileceği ortadadır. Ülkemizdeki yapı denetim sisteminin daha sıkı ve etkili bir şekilde yürütülmesi, olası depremlerde can ve mal kaybını en aza indirmek için hayati öneme sahiptir. TMMOB ve Van Büyükşehir Belediyesi olarak, depremlere karşı mühendislik ilkelerine dayalı bir yapılaşma politikasının oluşturulmasını talep ediyoruz. Yerel ve merkezi yönetimlerin, şehir planlamalarını bilimsel veriler doğrultusunda şekillendirmesi, afet risklerini azaltacak adımları atması gerekmektedir” dedi.
BAŞKAN IŞIK’TAN ÖNLEM ÇAĞRISI!
Işık, eksikliklerin giderilmesi gerektiğinin altını çizerek sözlerini şöyle tamamladı: “Yer bilimleri, inşaat mühendisliği ve şehir planlama disiplinleri arasındaki iş birliğinin güçlendirilmesi, daha güvenli ve dayanıklı şehirler inşa etmek için zorunludur. 23 Ekim 2011 Van Depremi’nin yıl dönümünde, kaybettiğimiz vatandaşlarımızı saygıyla anarken, bu felaketin bizlere gösterdiği eksikliklerin giderilmesi gerektiğini bir kez daha vurguluyoruz. Bilimsel ve teknik bilgilere dayalı bir deprem yönetimi stratejisinin oluşturulması, mühendislik hizmetlerinin daha etkin bir şekilde kullanılması ve kentsel dönüşüm süreçlerinin hızlandırılması, ülkemizin depremlere karşı daha hazırlıklı hale gelmesi için kaçınılmazdır. TMMOB olarak, deprem gerçeği ile yaşamak zorunda olduğumuz bu coğrafyada, daha güvenli, dayanıklı ve bilimsel temellere dayalı şehirler inşa etmek için üzerimize düşen her türlü sorumluluğu almaya hazır olduğumuzu bir kez daha belirtmek isteriz.”
KAYNAK: ŞEHRİVAN
