Mendeli ilçesi, Diyala vilayetine bağlı Feyli Kürtlerin çoğunluğunu oluşturduğu bir ilçe. Arap ve Türkmenlerin de yaşadığı ilçe aynı zamanda Rojhılat sınırında kalıyor.

Mendeli Irak federal hükümeti ve Kürdistan Bölgesi arasında tartışmalı bölgelerden biri.  Irak’ta Saddam Hüseyin rejimi döneminde Araplaştırmaya tabi tutulan bölgelerden biri oldu.

İlçede demografik yapı giderek değişiyor ve burada yaşayan Kürtler evlerini terk etmek zorunda kalıyor.

Emlakçı Ömer Ali, daha önce tamamı Kürtlerden oluşan mahallelerde şimdi Kürt nüfusunun azaldığını ve yerlerine Arapların geldiğini söyledi.

Ali, “Geçen ay 8 tapu satışı yaptık. Bunlardan 6’sını Araplar aldı. Şimdi Mendeli’nin çevresi Araplarla dolu. Eskiden Kürtler bu mıntıkalardaydı ve arazi ile konut alış verişini daha çok onlar yapardı” dedi.

Mendeli’de yürüdüğünüzde ilçenin çehresinin değiştiğini çabucak görebilirsiniz. Eskiden sokaklarda ve okullarda Kürtçe konuşulduğunu duyardınız. Şimdilerde okulların tümü Arapça.

Mendeli sakinlerinden Adnan Muhammed, “Kürtlerin çoğu Bağdat, Beled Ruz ve Kenan’a göç etti. Burada bir de su sorunu var” diye konuştu.

Cihad Aşur da, “Eskiden burası tamamen Kürtlerindi. Sokakta çarşıda her yer Kürtlerindi. Şimdi ise kimse kalmadı” dedi.

Demografinin değişimi idari yapıya da yansımış durumda.

Mendeli’nin yeni Türkmen Kaymakamı Mazın Ekrem, “Mendeli Kürt, Türkmen ve Arapların birlikte yaşadığı bir yerdi. Bileşenler arasında kardeşlik vardı. 2007’den önceki mezhepçilik buraya hiç yansımadı” diye belirtti.

Mendeli 1947 yılında ilçe statüsüne kavuştu. Irak’ın en eski ilçelerinden biri olarak kabul edilen Mendeli’ye bağlı 78 Kürt köyü bulunuyor.

Irak rejimi tarafından 1975’teki saldırıdan sonra Araplaştırmaya tabi tutulan ilçede 16 Ekim 2017’den sonra da Kürt nüfusuna baskılar arttı.

Mendeli Kaymakamlığı verilerine göre 32 bin nüfuslu ilçede şu an Araplar çoğunluk durumunda. Yeni sayılara göre ilçede 20 bin Arap, 7 bin Kürt ve 5 bin Türkmen yaşıyor.

 

nupel.tv